11 tips voor snelle en simpele back-ups

© PXimport

11 tips voor snelle en simpele back-ups

Geplaatst: 5 januari 2016 - 09:24

Aangepast: 14 december 2022 - 12:14

Redactie ID.nl

Back-uppen is een klus die je gerust mag vergeten. Althans, nádat je die een keer goed hebt ingesteld en je er met een slimme tool voor zorgt dat het back-uppen voortaan automatisch kan gebeuren, zonder je verder onnodig lastig te vallen. EaseUS Todo Backup Free kun je gerust zo'n tool noemen.

Tip 1 - Versies

Je vindt de gratis versie van EaseUS Todo Backup hier. Om een goed overzicht te krijgen van de belangrijkste mogelijkheden van dit gratis pakket klik je Features aan. We lichten een paar dingen uit: je leest hier bijvoorbeeld dat het programma 'hot backup' ondersteunt waarbij ook bestanden die nog in gebruik zijn mee in de back-up kunnen, dat ook sector-by-sector-backups mogelijk zijn zodat je zeker bent van een compleet identieke schijfkopie, dat je kunt kiezen tussen incrementele en differentiële back-ups, dat schijfherstel ook mogelijk is als Windows zelf het niet meer doet en dat je bestanden selectief kunt terugzetten uit een schijfkopie.

Stuk voor stuk opties die je vaak alleen in betaalde back-uptools aantreft. Toch biedt ook EaseUS betaalde versies van dit programma aan en zijn er wel degelijk verschillen tussen deze pakketten. De betaalde varianten werken sneller, je kunt er een actief systeem mee overzetten naar een andere computer en ook naar ftp-servers back-uppen. Een volledig overzicht vind je hier. Het zijn interessante opties, maar wij houden het in dit artikel bij de gratis versie. Voor wie toch interesse heeft in een betaalde editie: installeer eerst de gratis variant en verwijder die weer: je krijgt dan automatisch een aanbod met aanzienlijke kortingen voor de betaalde versies.

 

© PXimport

De gratis versie is al zeer flexibel, de betaalde varianten bieden nog iets extra.

Tip 2 - Back-uptypes

Om het programma te kunnen downloaden, moet je eerst je e-mailadres invullen. Dit hoeft niet noodzakelijk je echte (hoofd)adres te zijn. De installatie is eenvoudig. Verwijder in het vijfde venster eventueel het vinkje bij Join in the Customer Experience Improvement Program en rond de installatie af. Bij de opstart van het programma klik je op Later om aan te geven dat je (op dit moment) niet geïnteresseerd bent in een betaalde licentie. Je belandt nu automatisch in het hoofdvenster van Todo Backup, waar je meteen wordt aangespoord een back-up te maken. Er staan maar liefst vier back-uptypes voor je klaar: Disk/Partition Backup, File Backup, System Backup en Smart Backup - de Clone-optie niet meegerekend. Gezien wij in eerste instantie onze gegevensbestanden willen back-uppen, zijn er in dit stadium twee opties interessant: File Backup en Smart Backup.

 

© PXimport

Tip 2 - Het programma biedt verschillende types back-ups aan.

Individuele bestanden

Tip 3 - Smart Backup

Smart Backup is vooral interessant wanneer jij - of ook medegebruikers als het om een gedeelde map gaat - regelmatig bestanden creëert of wijzigt op specifieke locaties. Immers, dit back-uptype maakt automatisch een nieuwe back-up aan wanneer het ontdekt dat je in het laatste halfuur wijzigingen in de gemonitorde locatie(s) hebt gemaakt. Achterliggend creëert Smart Backup hiervoor een slimme opeenvolging van volledige, differentiële en incrementele back-ups (zie kader 'Back-uptypes'), maar daar hoef je je als eindgebruiker niet zoveel van aan te trekken. Het belangrijkste is dat alles netjes op de achtergrond gebeurt en dat je - wanneer nodig - snel verloren gewaande data kunt terughalen.

Lijkt zo'n volautomatisch scenario je wel iets, klik dan Smart Backup aan en geen aan welke bestanden je mee wilt nemen in zo'n back-up. Standaard staan je documentenmap, je favorieten en je bureaublad geselecteerd, maar je kunt dit dus naar wens aanpassen door vinkjes te plaatsen of te verwijderen. Via het mapicoontje verwijs je vervolgens naar de gewenste doellocatie: die verschijnt dan achter Destination. Nog even op Proceed klikken en je 'slimme back-up' is ingepland.

 

© PXimport

Smart Backup is handig om bestanden op specifieke locaties zeer regelmatig te back-uppen.

Back-uptypes

We hoeven je vast niet uit te leggen wat met een volledige back-up (full backup) wordt bedoeld: hierbij worden alle bestanden van de bron- naar de doellocatie gekopieerd. Stel echter dat je de volgende dagen maar een paar bestanden hebt gewijzigd, dan is het natuurlijk zonde van de (processor)tijd en de schijfruimte om nogmaals een volledige back-up te maken. In dat geval creëer je beter een incrementele back-up: alleen bestanden die sinds de vorige back-up - van welk type dan ook - nieuw zijn of werden gewijzigd, worden dan geback-upt. Bij een differentiële (of cumulatieve) back-up worden telkens alle nieuwe of gewijzigde bestanden sinds de laatste volledige back-up geback-upt, dus ongeacht of je intussen nog andere differentiële of incrementele back-ups had gemaakt.

 

© PXimport

Een differentiële back-up gaat telkens uit van de laatste volledige back-up.

Tip 4 - Smart recovery

De nieuw toegevoegde back-up verschijnt nu in het hoofdvenster, met twee knoppen: Recovery en Advanced. Deze laatste knop geeft je onder meer toegang tot de optie Edit plan waarmee je de back-up alsnog kunt aanpassen, en tot Check Image waarmee je kunt nagaan of de back-up onverhoopt niet corrupt is geworden. Het mag misschien vreemd lijken, maar Smart Backup heeft al je bestanden in een image-bestand (met de extensie pbd) gegoten. Dat betekent echter niet dat het terugzetten een alles-of-niets-proces is!

Het blijft nog altijd mogelijk alleen specifieke bestanden terug te halen. Daarvoor gebruik je de knop Recovery. Todo Backup leest vervolgens het image-bestand in, zodat jij de inhoud net als in de verkenner door kunt bladeren. Klik op History Version om naar de gewenste back-upversie te gaan en selecteer alle nodige mappen of bestanden. Via het tabblad Types kun je je selectie ook beperken tot specifieke bestandstypes en met Add File Types kun je zelf nog andere bestandsextensies toevoegen, zoals *.htm. Geef aan naar welke locatie je de bestanden wilt terugzetten en of bestanden (met dezelfde naam) overschreven mogen worden. Bevestig met Proceed.

 

© PXimport

Selectief bestanden of betandstypes terughalen is geen enkel probleem.

Tip 5 - Bestandsback-up

Via de functie Smart Backup wordt nagenoeg alles voor jou geregeld. Handig, maar misschien houd je liever zelf de controle. In dit geval kies je voor een 'klassieke' databack-up via File Backup. Duid vervolgens de gewenste bronlocaties aan voor je back-up en geef ook de doellocatie aan. Je merkt meteen dat dit venster heel wat meer bijkomende opties biedt dan de Smart Backup. We bekijken de belangrijkste opties.

Wil je deze back-up inplannen - en dus regelmatig uitgevoerd zien - klik dan op Schedule: off. Geef de frequentie voor de back-up aan (Daily, Weekly of Monthly) en stel in wanneer je die precies wilt laten uitvoeren. Je krijgt hier nog de keuze tussen een Full, Incremental en Differential backup (zie kader 'Back-uptypes') en verder kun je onder meer aangeven of de pc - voor zover mogelijk - automatisch moet ontwaken om de geplande taak uit te voeren. Ook de optie Image-reserve strategy is nuttig: hier kun je instellen of je oudere back-upimages wilt bewaren en zo ja, hoeveel. Alle wijzigingen leg je telkens vast met de knop Save.

 

© PXimport

Als je back-up eenmaal is ingesteld en ingepland, heb je er weinig of geen omkijken meer naar.

Tip 6 - Extra opties

Er zijn overigens nog wel meer instellingsmogelijkheden voor je back-up. Die bereik je via Backup options. In de rubriek Space leg je de compressiefactor voor het image vast (van None over Normal en Medium tot High) en geef je tevens aan of je het image vanaf een bepaalde grootte automatisch wilt laten opsplitsen. Dat kan bijvoorbeeld nuttig zijn wanneer je de images op een FAT32-medium wilt bewaren, aangezien de maximale bestandsgrootte daarbij 4096 MB is. In de rubriek Encryption kun je je images afschermen met een sterk wachtwoord. Met de schuifknoppen in de rubriek Performance maak je duidelijk hoeveel systeembronnen of hoeveel netwerkbandbreedte het back-upproces mag gebruiken. Bevestig ook hier je keuzes met Save.

De rest van het verhaal is eigenlijk identiek als bij de Smart Backup: je back-upplan verschijnt in het hoofdvenster, van waaruit je het kunt aanpassen. Ook kun je je gegevens weer selectief terughalen via de knop Recovery. Er is alvast wel één verschil: deze keer verschijnt ook de knop Backup naast het back-upplan. Die maakt het mogelijk op elk moment een extra back-up te maken volgens een zelf te kiezen type: Full, Incremental of Differential. Heb je inderdaad zo'n onmiddellijke back-up geactiveerd, dan bepaal je via de knop Operation wat je systeem na afloop hoort te doen: Do nothing, Shut down, Hibernate of Sleep. Kan het makkelijker?

 

© PXimport

Je back-ups comprimeren, opsplitsen of versleutelen? Het kan!

Complete partities

Tip 7 - Systeemback-up

Het kan natuurlijk ook nuttig zijn een back-up van je complete partitie of schijf achter de hand te hebben, dus inclusief programma's en systeembestanden. Immers, zo'n 'schijfkopie' maakt het mogelijk in één keer naar een vorige, stabiele toestand terug te keren. Daarvoor heb je de functie Disk/Partition Backup of eventueel System Backup nodig. Deze laatste is een stuk makkelijker maar geeft je weinig bewegingsruimte. Hiermee maak je namelijk automatisch een image van je huidige systeem en dat betekent voor Windows concreet: een kopie van de systeem- en bootpartitie. Gewoonlijk is dat een minuscule partitie aan het begin van je harde schijf evenals je complete C-schijf, of althans de partitie waarop Windows staat geïnstalleerd. Wij kiezen voor wat meer vrijheid in onze keuze en selecteren daarom Disk/Partition Backup - waar je beide vermelde partities trouwens net zo goed kunt selecteren.

 

© PXimport

Bij een System Backup valt er eigenlijk niets te kiezen wat bronlocaties betreft.

Tip 8 - Partitieback-up

Je zult meteen merken dat het scherm van zo'n schijf- of partitieback-up veel overeenkomsten vertoont met dat van een bestandsback-up. Alleen moet je hier geen mappen of bestanden selecteren maar complete schijven of individuele partities. De overige opties, zoals Schedule, Image-reserve strategy en Backup options, zijn nagenoeg hetzelfde gebleven.

Niet onbelangrijk is de optie Sector by Sector backup. Standaard staat deze niet geselecteerd, wat inhoudt dat Todo Backup alleen sectoren kopieert waar (volgens het bestandssysteem) gegevens staan opgeslagen. In veel gevallen is dat de bedoeling - en betekent dat meestal ook heel wat ruimtewinst voor het imagebestand - maar soms kan het toch nodig zijn hier een vinkje te plaatsen. Met name wanneer je een image wilt maken van een partitie waarop je verloren bestanden zoekt om te kunnen herstellen. Mocht er tijdens dat dataherstel onverhoopt iets fout gaan, dan is het immers altijd nog mogelijk het 'origineel' terug te plaatsen en opnieuw te beginnen. Is alles naar wens ingesteld, druk dan op de knop Proceed.

Ook het terugzetten van gegevens verloopt op gelijkaardige manier als bij tip 4. Echter, wil je uit zo'n partitieback-up specifieke bestanden herstellen, stip dan eerst File mode aan: je kunt dan door het imagebestand browsen alsof het een gewone partitie is.

 

© PXimport

Zorg wel dat je alle gewenste schijven of partities te pakken hebt.

Tip 9 - Livemedium

Todo Backup heeft het terugzetten van gegevens of zelfs een complete partities erg gebruiksvriendelijk gemaakt. Maar wat doe je wanneer je systeem weigert op te starten omdat (bijvoorbeeld) je systeem- of bootpartitie corrupt is geraakt? Dan is het namelijk niet zo makkelijk om even Todo Backup op te starten en de bijhorende partitie-images terug te zetten. En toch kan het!

Todo Backup heeft namelijk in twee noodoplossingen voorzien. Eén ervan kun je desnoods nog geregeld krijgen nadat de rampspoed zich heeft voorgedaan, weliswaar vanaf een andere pc. Start Todo Backup op, klik op Tools (rechtsboven) en kies Create Emergency Disk. Je hebt nu de keuze tussen het creëren van een opstartmedium op basis van Linux of op basis van WinPE (een uitgeklede Windows-variant, zeg maar). Beide voldoen als het je bedoeling is een schijf- of partitie-image van en met Todo Backup te kunnen terugzetten. Je klikt in de grafische gebruikersinterface dan op Browse to recover en kiest het juiste image-bestand. Wil je ook bestandsback-ups terugzetten dan moet je voor de WinPE-versie gaan. Je kunt kiezen tussen een iso-bestand (dat je naderhand zelf naar een opstartmedium moet omzetten, bijvoorbeeld met een programma als CDBurner XP), een cd/dvd of een usb-stick.

 

© PXimport

Het is een goed idee een live-medium met Todo Backup achter de hand te houden.

Tip 10 - Pre-OS

Als je Windows-installatie niet meer doorstart is er nog een makkelijkere uitweg, maar dan moet je deze wel hebben ingesteld voordat het euvel zich voordeed. Dat gaat als volgt. Open Tools en kies Enable PreOS. Even later volgt de bevestiging en rond je de korte procedure af met OK. De optie is nu gewijzigd in Disable PreOS, wat maakt dat je deze functie ook weer kunt uitschakelen. Als het goed is zorgt deze functie ervoor dat je bij het opstarten van je systeem eerst een bootmenu te zien krijgt van waaruit je een afgeslankte versie van Todo Backup kunt opstarten, dus nog voor een (eventueel corrupt geworden) Windows een kans krijgt. Net als bij het live-medium kun je dan van hieruit een hersteloperatie initiëren. Gezien Todo Backup hiervoor de bootsector aanpast, verkiezen we zelf toch de 'veiliger' methode van een extern opstartmedium uit tip 9.

 

© PXimport

Een afzonderlijke bootingang maakt een opstart vóór Windows mogelijk.

Schijf naar schijf

Tip 11 - Klonen

Zoals we al eerder kort aangaven, kan Todo Backup ook een rechtstreekse schijf- of partitiekopie maken, dus naar een tweede aangesloten schijf. Daarvoor klop je aan bij Clone, waar je in eerste instantie de gewenste bronschijf of -partitie aanduidt. Druk op de knop Next en geef te kennen naar welke doelschijf of -partitie je die wilt kopiëren. Hier vind je weer de optie Sector by sector clone terug (vergelijkbaar met tip 8) maar tref je ook een nieuwe optie aan: Optimize for SSD. Als je doellocatie een SSD of een zogenoemde AF-schijf (advanced format) is, zorg dan dat je deze optie aanstipt, zodat de partitie correct wordt uitgelijnd. Bij twijfel plaats je hier bij voorkeur toch een vinkje. Houd er wel rekening mee dat alle bestaande gegevens op de doellocatie overschreven zullen worden. Zet de operatie in gang met de knop Proceed.

 

© PXimport

Ook rechtstreekse schijfkopieën zijn mogelijk.

Shredden

Todo Backup biedt tevens een functie aan waarmee je data op een geselecteerde schijf of partitie kunt 'shredden'. Je gegevens worden dan overschreven, zodat ze niet meer te herstellen zijn. Zo'n functie lijkt misschien vreemd binnen een back-upprogramma, toch heeft zo'n mogelijkheid wel degelijk een plaats binnen een image- en kloontool. Het kan namelijk goed zijn dat je alles vanaf je oude (kleinere) schijf naar een nieuwe schijf wilt overzetten, waarna je die oude schijf tweedehands verkoopt of cadeau doet. In dit geval wil je natuurlijk wel graag dat alle data op die schijf verdwenen zijn. Ga naar Tools en kies Wipe Data. Zorg ervoor dat je de juiste schijf of partitie selecteert, kies het aantal keren dat je originele gegevens met pseudo-toevallige data worden overschreven - drie keer is blijkbaar het minimum, wat zeker volstaat - en bevestig met Proceed en met Ja. Houd er rekening mee dat zo'n procedure erg tijdrovend kan zijn.

 

© PXimport

Het 'shredden' van een (grote) partitie is een langdurig proces.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten